شنبه ۱۰ خرداد ۱۴۰۴ - 
آیا این فاصله جبران‌پذیر است؟!
همه‌گیری طولانی ما را به‌شکل بی‌سابقه‌ای از غریبه‌ها دور کرده است. آیا این فاصله جبران‌پذیر است؟ مهمان‌نوازی و تکریمِ غریبه‌ها از اصلی‌ترین پایه‌های فرهنگ‌های بشری بوده است. در بسیاری از آیین‌ها آب و غذادادن به غریبه و فراهم‌کردن جایی برای استراحت او نوعی وظیفۀ مقدس به شمار می‌رفت. از سوی دیگر، غریبه‌ها هم در بسیاری مواقع قدیسان یا حتی خدایانی در لباس مبدل به شمار می‌رفتند. زندگی شهری جدید اگرچه این وظیفه را از دوشمان برداشت، اما همچنان ما را نزدیک غریبه‌ها نگاه می‌داشت، تا اینکه پاندمی شروع شد و از غریبه‌ها، جز نام‌ها یا تصاویری روی صفحۀ گوشی، چیزی باقی نماند.
کد خبر: ۳۷۲۸۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۲۵
در اوصاف بی شرفان؛
این روز‌ها همانقدر که ثروتمندِ بی‌شرف داریم فقرایی داریم که در بی‌شرفی به مراتب بدترند و برای مثال با زخمی کردن دست کودکانِ گریان و هراسان طلای آنان را به سرقت می‌برند.
کد خبر: ۳۵۰۵۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۳
مقدمه فکوهی بر یک کتاب:
پیشینه بحث درباره بدن و به‌ویژه رابطه بدن با روح، به قدیمی‌ترین ایام می‌رسد. از سقراط و افلاطون تا دکارت و امروزه در مباحثی که به‌وسیله تراانسان‌گرایان (trans humanists) مطرح می‌شود. در این جدل‌های بی‌پایان، همواره این نکته بنیادین وجود داشته است که آیا می‌توان پدیده‌ای به نام بدنِ محسوس و فیزیکی را از پدیده دیگری به نام «روح»، «جان»، «روان» و… جدا کرد؟ در اندیشه باستان، دست‌کم در حوزه تمدن‌های هندواروپایی که سپس به کل جهان تعمیم یافت، پاسخی روشن و بدیهی برای این پرسش وجود داشت: بدن در نظر آن‌ها بنا بر مورد یا جایگاه یا یک زندان برای روح بود یا برعکس و به‌صورتی استثنایی و در اقلیت مطلق، مکانی برای تعالی یافتن وجود یا مکانی بود برای اسارت و رنج روان و جوهره درونی انسان که همواره پایدار و جاودان باقی خواهد ماند و بنا بر تعریف یک «شیء» به قول دکارت یک «ماشین متحرک» زوال‌پذیر که اصولاً نمی‌توانست تقدیری جز فنا داشته باشد و با همین نگاه بود که همه پدیده‌های دیگری که نشانه‌ای از این فنای تدریجی – که از تولد آغاز شده و تا لحظه مرگ ادامه می‌یافت و ناگزیر بود – را نشان می‌دادند، هم دلیلی بودند و هم نشانه‌ای بر «بدیهی» بودن ناپایداری و «بی‌ارزش» بودن بدن.
کد خبر: ۳۴۳۵۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۳۱
با بهبهانی، پژوهشگر و مترجم فلسفه
شناخت همیشه برای بشر دغدغه بوده است. البته مراد از همیشه، از آن هنگامی است که بشر تفکر خود را دربارۀ هستی را به طرقی ثبت کرد. فلسفه نیز اساساً برای همین شناخت شکل گرفت. آن زمانی که سوفسطائیان صدق و کذب را در هم می‌آمیختند، فلسفه آمد تا سره از ناسره را شناسایی کند. بحث شناخت یا در اصطلاح فلسفی آن معرفت‌شناسی البته به همین سادگی نماند. این که اساساً شناخت ممکن است؟ اگر ممکن است چه چیز‌هایی را می‌توان شناخت؟ اگر چیز‌هایی را می‌توان شناخت چگونه باید آن‌ها را شناخت؟ و…. این‌ها مسائل و پرسش‌های مهمی‌اند که در فلسفه حادث شد و بعد از هزاران سال همچنان حول آن‌ها بحث‌های بنیادینی مطرح می‌شود. پیشرفت فناوری و به‌خصوص وسایل ارتباط جمعی نیز در مباحث فلسفی به معنای عام و بحث‌های معرفت‌شناختی به‌صورت خاص تأثیر بسیاری گذاشته است. با کاوه بهبهانی در همین رابطه گفت‌وگو کرده‌ایم.
کد خبر: ۳۳۵۴۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۱
پاسخ یک دین‌پژوه؛
دین پژوه و مدیر گروه دین انجمن انسان‌شناسی ایران در پاسخ به وضعیت رشد جامعه‌شناسی تشیع، به تاریخچه‌ای از شکل‌گیری جامعه‌شناسی دین و نقش متفکران مختلف در آن اشاره کرد و گفت جامعه‌شناسی تشیع نیازمند یک الگوی تئوریک است.
کد خبر: ۳۲۵۳۱۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۱۲
آرامش گم شده
دو معنای فضا‌های عمومی و شهر در ایران، هر دو به دورانی بسیار متاخر بر می‌گردند. البته در معنایی که بخواهیم تاکیدمان در تبادل اجتماعی باشد.
کد خبر: ۲۹۸۵۶۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۱۶
یادداشت یک جامعه شناس؛
در بی‌شرفی ثانویه مرز بین فرد و بی‌شرفی مشخص نیست. بی‌شرفی می‌شود فرد و فرد می‌شود بی‌شرفی. در اینجا فرد بی‌شرفی‌اش را با افتخار اعلام هم می‌کند. برای اینان، بی‌شرفی نه یک روش بلکه منش می‌شود.
کد خبر: ۲۸۶۷۵۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۱۹
گپ و گفت با شاگرد قدیمی
فردین علیخواه: با یکی از دانشجویان قدیمی‌ام درباره اوضاع و احوال این روزهای جامعه حرف می‌زدیم.
کد خبر: ۲۸۶۷۴۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۱۹
پرده پنهان پول؛
تاکنون دربارۀ ماهیت و عملکرد اقتصادی و تأثیرات اجتماعی و اخلاقی پول سخن بسیار رفته، اقتصاد دانان تعاون طلب نیز بین خودخواهی و رقابت و سود و پول و درنتیجه بین پول و تعاون ارتباط نزدیکی یافته اند. مؤلف این سطور نیز از حدود ربع قرن قبل، با طرح جنبۀ واسطه‌ای و استتاری پول، به عنوان مانعی برای فهم میزان و عظمت همکاری میان آدمیان پرداخته، و لذا لازم است، به درگیری فکری با اثرات توهم زایی آن، کمی به این پدیده ظاهراً اقتصادی محض بیش تر بپردازیم.
کد خبر: ۲۷۳۳۷۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۱۱
تورق کتاب فیلسوف نروژی؛
ملال یکی از مشکلات یا شاید ظرفیت‌های بشر امروز است که از مفاهیمی چون بی‌معنایی، بی‌انگیزگی، بی‌کاری و ... ریشه می‌گیرد. بسیاری از افراد جوامع مختلف بشری با این پدیده دست به گریبان هستند.
کد خبر: ۱۷۳۵۸۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۱۴
وسواس اجباری به نوآوری؛
آدم‌های نوگرا دسته‌های مختلفی دارند: آدم‌هایی که با هیجان و اضطراب منتظر معرفی رنگ سال هستند، تا لباس‌هایشان مد روز باشد. آدم‌هایی که جلوی فروشگاه‌های اپل صف می‌کشند تا آخرین مدل آیفون را بخرند، آدم‌هایی که وقتی نویسندۀ مورد علاقه‌شان خبر از انتشار کتاب تازه‌ای می‌دهد، دل توی دلشان نیست تا آن را بخوانند. چرا ما اینقدر به چیزهای نو علاقه داریم؟ اساساً یک چیز «نو» چگونه چیزی است؟
کد خبر: ۱۷۲۳۹۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۰۸
در تحلیل حسام‌الدین آشنا؛
اگر پیش از این فقط توئیت‌های حسام‌الدین آشنا مشاور فرهنگی رئیس‌جمهور و رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری خبرساز می‌شد به تازگی کنش‌هایش هم خبرساز شده است. آشنا در 140 کاراکتر توئیتری جملاتی می‌نویسد که گاه می‌توان 14 برداشت مختلف از آن داشت.
کد خبر: ۷۱۲۳۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۲۷